Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

give way

  • 1 decedo

    dē-cēdo, cessi, cessum, 3 ( inf. sync. decesse, Ter. Heaut. prol. 32; Cic. Fam. 7, 1, 2; Neue Formenl. 2, 536. The part. perf. decessus perh. only Rutil. Nam. 1, 313), v. n., to go away, depart, withdraw. (For syn. cf.: linquo, relinquo, desero, destituo, deficio, discedo, excedo. Often opp. to accedo, maneo; freq. and class.)—Constr. absol. with de, ex, or merely the abl.; rarely with ab.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    decedamus,

    Plaut. Bac. 1, 1, 74:

    de altera parte (agri) decedere,

    Caes. B. G. 1, 31, 10:

    decedit ex Gallia Romam Naevius,

    Cic. Quint. 4, 16:

    e pastu,

    Verg. G. 1, 381; cf.:

    e pastu decedere campis,

    id. ib. 4, 186:

    ex aequore domum,

    id. ib. 2, 205;

    Italiā,

    Sall. J. 28, 2:

    Numidiā,

    id. ib. 38, 9:

    Africā,

    id. ib. 20, 1;

    23, 1: pugnā,

    Liv. 34, 47:

    praesidio,

    id. 4, 29 (cf.:

    de praesidio,

    Cic. de Sen. 20, 73):

    quae naves paullulum suo cursu decesserint,

    i. e. had gone out of their course, Caes. B. C. 3, 112, 3; so,

    cum luminibus exstinctis decessisset viā,

    had gone out of the way, Suet. Caes. 31:

    pantherae constituisse dicuntur in Cariam ex nostra provincia decedere,

    Cic. Fam. 2, 11, 2.
    B.
    Esp.
    1.
    t. t.
    a.
    In milit. lang., to retire, withdraw from a former position:

    qui nisi decedat atque exercitum deducat ex his regionibus,

    Caes. B. G. 1, 44, 19;

    so,

    absol., id. ib. 1, 44 fin.; Hirt. B. G. 8, 50:

    de colle,

    Caes. B. C. 1, 71, 3:

    de vallo,

    id. B. G. 5, 43, 4:

    inde,

    id. B. C. 1, 71 fin.:

    loco superiore,

    Hirt. B. G. 8, 9; so with abl., Auct. B. Alex. 34; 35 (twice); 70 al.—
    b.
    In official lang.: de provincia, ex provincia, provinciā, or absol. (cf. Cic. Planc. 26, 65), to retire from the province on the expiration of a term of office:

    de provincia decessit,

    Cic. Verr. 2, 2, 20;

    so,

    id. Att. 7, 3, 5; id. Fam. 2, 15 (twice); Liv. 29, 19 Drak.:

    decedens ex Syria,

    Cic. Tusc. 2, 25, 61; so,

    e Cilicia,

    id. Brut. 1:

    ex Africa,

    Nep. Cato, 1, 4:

    ex Asia,

    id. Att. 4, 1:

    ex ea provincia,

    Cic. Div. in Caecil. 1 Zumpt N. cr.:

    ut decedens Considius provinciā,

    Cic. Lig. 1, 2; Liv. 39, 3; 41, 10:

    te antea, quam tibi successum esset, decessurum fuisse,

    Cic. Fam. 3, 6; so absol., id. Planc. 26, 65 al.:

    Albinus Romam decessit,

    Sall. J. 36 fin.; cf.:

    Romam ad triumphum,

    Liv. 8, 13; 9, 16. —Rarely with a:

    cui cum respondissem, me a provincia decedere: etiam mehercule, inquit, ut opinor, ex Africa,

    Cic. Planc. 26 fin.
    2.
    Decedere de viā; also viā, in viā alicui, alicui, or absol., to get out of the way, to give place, make way for one (as a mark of respect or of abhorrence):

    concedite atque abscedite omnes: de via decedite,

    Plaut. Am. 3, 4, 1; cf.:

    decedam ego illi de via, de semita,

    id. Trin. 2, 4, 80 (Cic. Clu. 59. [p. 517] 163; cf. II. B infra); cf.:

    qui fecit servo currenti in viā decesse populum,

    Ter. Heaut. prol. 32:

    censorem L. Plancum via sibi decedere aedilis coegit,

    Suet. Ner. 4; cf. id. Tib. 31:

    sanctis divis, Catul. 62, 268: nocti,

    Verg. Ec. 8, 88:

    peritis,

    Hor. Ep. 2, 2, 216 (cf.:

    cedere nocti,

    Liv. 3, 60, 7).—Also, to get out of the way of, avoid:

    decedere canibus de via,

    Cic. Rep. 1, 43, 67; cf.:

    hi numero impiorum habentur, his omnes decedunt, aditum defugiunt, etc.,

    Caes. B. G. 6, 13, 7.—By zeugma, in the pass.:

    salutari, appeti, decedi, assurgi, deduci, reduci, etc.,

    Cic. de Sen. 18, 63.
    3.
    Pregn., to depart, disappear (cf.: cedo, concedo).
    a.
    Of living beings, to decease, to die:

    si eos, qui jam de vita decesserunt,

    Cic. Rab. Perd. 11:

    vitā,

    Dig. 7, 1, 57, § 1; Vulg. 2 Mac. 6, 31; but commonly absol.:

    pater nobis decessit a. d. VIII. Kal. Dec.,

    id. Att. 1, 6:

    cum paterfamiliae decessit,

    Caes. B. G. 6, 19, 3; Nep. Arist. 3, 2, and 3; id. Cim. 1; id. Ages. 8, 6; Liv. 1, 34; 9, 17; Quint. 3, 6, 96 et saep.:

    cruditate contracta,

    id. 7, 3, 33:

    morbo aquae intercutis,

    Suet. Ner. 5 fin.:

    paralysi,

    id. Vit. 3:

    ex ingratorum hominum conspectu morte decedere,

    Nep. Timol. 1, 6.—
    b.
    Of inanimate things, to depart, go off; to abate, subside, cease:

    corpore febres,

    Lucr. 2, 34:

    febres,

    Nep. Att. 22, 3; Cels. 3, 3; cf.:

    quartana,

    Cic. Att. 7, 2 (opp. accedere):

    decessisse inde aquam,

    run off, fallen, Liv. 30, 38 fin.; cf.:

    decedere aestum,

    id. 26, 45; 9, 26 al.:

    de summa nihil decedet,

    to be wanting, to fail, Ter. Ad. 5, 3, 30; Cic. Clu. 60, 167; cf.:

    quicquid libertati plebis caveretur, id suis decedere opibus credebant,

    Liv. 3, 55:

    decedet jam ira haec, etsi merito iratus est,

    Ter. Hec. 3, 5, 55 (for which ib. 5, 2, 15: cito ab eo haec ira abscedet):

    postquam invidia decesserat,

    Sall. J. 88, 1; Liv. 33, 31 fin.; Tac. A. 15, 16 al.:

    priusquam ea cura decederet patribus,

    Liv. 9, 29; so with dat., id. 2, 31; 23, 26; Tac. A. 15, 20; 44.— Poet.:

    incipit et longo Scyros decedere ponto,

    i. e. seems to flee before them, Stat. Ach. 2, 308.—In the Aug. poets sometimes of the heavenly bodies, to go down, set:

    et sol crescentes decedens duplicat umbras,

    Verg. E. 2, 67; so id. G. 1, 222; Ov. M. 4, 91; hence also of the day, to depart:

    te veniente die, te decedente canebat,

    Verg. G. 4, 466;

    also of the moon,

    to wane, Gell. 20, 8, 7.
    II.
    Trop.
    A.
    De possessione, jure, sententia, fide, etc. (and since the Aug. per. with abl. alone;

    the reading ex jure suo,

    Liv. 3, 33, 10, is very doubtful), to depart from; to give up, resign, forego; to yield, to swerve from one's possession, station, duty, right, opinion, faith, etc.
    (α).
    With de:

    cogere aliquem de suis bonis decedere,

    Cic. Verr. 2, 2, 17 fin.; cf.:

    de hypothecis,

    id. Fam. 13, 56, 2;

    and de possessione,

    id. Agr. 2, 26;

    de suo jure,

    id. Rosc. Am. 27; id. Att. 16, 2:

    qui de civitate decedere quam de sententia maluit,

    id. Balb. 5:

    de officio ac dignitate,

    id. Verr. 1, 10:

    de foro decedere,

    to retire from public life, Nep. Att. 10, 2:

    de scena,

    to retire from the stage, Cic. Fam. 7, 1, 2; cf. impers.:

    de officio decessum,

    Liv. 8, 25 fin.
    (β).
    With abl. alone (so usually in Liv.):

    jure suo,

    Liv. 3, 33 fin.:

    sententiā,

    Tac. A. 14, 49:

    instituto vestro,

    Liv. 37, 54:

    officio (opp. in fide atque officio pristino fore),

    id. 27, 10; 36, 22:

    fide,

    id. 31, 5 fin.; 34, 11; 45, 19 al.:

    poema... si paulum summo decessit, vergit ad imum,

    Hor. A. P. 378.—
    (γ).
    Very rarely with ab:

    cum (senatus) nihil a superioribus continuorum annorum decretis decesserit,

    Cic. Fl. 12.—
    (δ).
    Absol.: si quos equites decedentis nactus sum, supplicio adfeci, Asin. Pol. ap. C. Fam. 10, 32, 5.
    B.
    De via, to depart, deviate from the right way:

    se nulla cupiditate inductum de via decessisse,

    Cic. Cael. 16, 38:

    moleste ferre se de via decessisse,

    id. Clu. 59, 163; so,

    viā dicendi,

    Quint. 4, 5, 3.
    C.
    (acc. to no. I. B. 2) To give way, yield to another (i. e. to his will or superior advantages—very rare):

    vivere si recte nescis, decede peritis,

    Hor. Ep. 2, 2, 213:

    ubi non Hymetto Mella decedunt,

    are not inferior, id. Od. 2, 6, 15.
    D.
    ( poet.) To avoid, shun, escape from (cf. I. B. 2 supra): nec serae meminit decedere nocti, to avoid the late night, i. e. the coldness of night, Varius ap. Macr. S. 6, 2, 20; Verg. Ecl. 8, 88; id. G. 3, 467:

    calori,

    id. ib. 4, 23.
    E.
    To fall short of, degenerate from:

    de generis nobilitate,

    Pall. 3, 25, 2: a rebus gestis ejus et gloriae splendore, Justin. 6, 3, 8.
    * III.
    For the simple verb (v. cedo, no. I. 2), to go off, turn out, result in any manner:

    prospere decedentibus rebus,

    Suet. Caes. 24.

    Lewis & Short latin dictionary > decedo

  • 2 con-cēdō

        con-cēdō cessī, cessus, ere.    I. Intrans, to go away, pass, give way, depart, retire, withdraw, remove: biduom, T.: tempus est concedere, T.: superis ab oris, V.: ad Manes, V.: huc, T.: istuc, T.: aliquo ab eorum oculis: rus hinc, T.: Carthaginem in hiberna, L.: Argos habitatum, N.: in hanc turbam, to join, H.: tumor et irae Concessere, are gone, V.: ipsae concedite silvae (i. e. valete), V. — Fig., to yield, submit, give way, succumb: ut magnitudini medicinae doloris magnitudo concederet: iniuriae, S.: operi meo, O.: naturae, i. e. to die, S.: hostibus de victoriā concedendum esse, L.: concessum de victoriā credebant, L.—To give place, be inferior, give precedence, yield, defer: concedat laurea laudi: dignitati eorum: unis Suebis, Cs.: maiestati viri, L.: aetati, S.: magistro tantulum de arte: Nec, si muneribus certes, concedat Iollas, V.—To submit, comply, accede: Ut tibi concedam, T.: concessit senatus postulationi tuae: Caesar... concedendum non putabat, Cs. — To assent, concede: mihi, T.: liceat concedere veris, H.—To grant, give allowance, pardon, allow: alienis peccatis: cui (vitio), H.—To agree, consent, assent, acquiesce, go over to: in gentem nomenque imperantium, to be merged in, S.: in paucorum potentium ius, S.: in deditionem, L. —    II. Trans, to grant, concede, allow, consign, resign, yield, vouchsafe, confirm: de tuo iure paululum, T.: civitati maximos agros: hoc pudori meo, ut, etc.: amicis quicquid velint: nihil mihi, O.: me consortem sepulchro, let me share, V.: his libertatem, Cs.: crimen gratiae concedebas, accused for the sake of favor: peccata alcui, to pardon him: naturae formam illi, acknowledge that it possesses, O.: concessit in iras Ipse... genitor Calydona Dianae, gave over, V.: mediocribus esse poëtis, H.: huic ne perire quidem tacite conceditur: ut ipsi concedi non oporteret, si, etc., no concession should be made, Cs.: Quo mihi fortunam, si non conceditur uti? H.: fatis numquam concessa moveri Camarina, forbidden to be removed, V.: illa concedis levia esse: culpam inesse concedam: concedatur profecto verum esse, ut, etc.: concedo tibi ut ea praetereas: beatos esse deos sumpsisti, concedimus: valuit plus is, concedo, granted: quoniam legibus non concederetur, permitted by law, N. — To grant as a favor, forbear, give up, forgive, pardon: petitionem alicui, from regard to: peccata liberum misericordiae: huic filium, N.: quod (peccatum) nisi concedas, H.

    Latin-English dictionary > con-cēdō

  • 3 concedo

    con-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n. and a. (a strengthened cedo, and corresp. with it in most of its signiff.); lit., to go, walk; hence,
    I.
    Neutr., with reference to the terminus a quo, to go or walk away from a place, to depart, retire, withdraw, remove from (in lit. signif. rare but class.).
    A.
    In gen.:

    concedite atque abscedite omnes, de viā decedite,

    Plaut. Am. 3, 4, 1; so absol., Ter. Eun. 1, 2, 102; id. Hec. 4, 2, 21; cf.:

    ipsae concedite silvae,

    farewell, Verg. E. 10, 63.—With prep.:

    a foribus,

    Plaut. Most. 2, 1, 82:

    abs te,

    id. Pers. 1, 1, 51:

    ab oculis alicujus,

    Cic. Cat. 1, 7, 17:

    superis ab oris,

    Verg. A. 2, 91:

    ex aedibus,

    Ter. Hec. 4, 4, 57.—With abl. only:

    oculis,

    Plaut. Ep. 5, 2, 16:

    caelo,

    Verg. A. 10, 215:

    solio,

    Sil. 3, 628.—With adv.:

    hinc,

    Plaut. Ps. 1, 5, 158; Ter. Eun. 1, 2, 126; id. Heaut. 3, 3, 11.—
    B.
    Esp.
    1.
    Pregn. ( = cedo, II. A. 2.), to pass away, disappear, vanish, in Tac. (with and without vitā), to depart from life, die:

    tumor et irae Concessere deūm,

    Verg. A. 8, 41:

    vitā,

    to die, Tac. A. 1, 3; 3, 30; 6, 39; 12, 39; 14, 51; and absol.: quandoque concessero, id. ib. 4, 38; 13, 30;

    the same: concessit superis ab oris,

    Verg. A. 2, 91; cf.:

    vitā per auras concessit ad Manes,

    id. ib. 10, 820. —
    2.
    With dat. or absol., prop. qs. to go out of the way for one (on account of his wishes, or his superior power or excellence), i. e. to yield to, submit, give way to, adapt one's self to.
    a.
    To yield or submit to power or compulsion:

    ut magnitudini medicinae doloris magnitudo concederet,

    Cic. Tusc. 4, 29, 63:

    certum est, concedere homini nato nemini,

    Plaut. Cas. 2, 4, 15:

    neque nox quoquam concedit die (i. e. diei),

    id. Am. 1, 1, 120 (cf. id. ib. 1, 3, 48): cedant arma togae, concedat laurea linguae, Cic. Poët. Off. 1, 22, 77 (cf. id. Pis. 30, 74, and Quint. 11, 1, 24):

    bellum ac tumultum paci atque otio concessurum,

    id. Pis. 30, 73:

    voluptatem concessuram dignitati,

    id. Fin. 3, 1, 1:

    injuriae,

    Sall. J. 14, 24:

    obsidioni,

    i. e. permit, Tac. A. 13, 40:

    operi meo concedite,

    Ov. M. 8, 393; id. F. 1, 222:

    naturae,

    i. e. to die, Sall. J. 14, 15; so,

    fato,

    Plin. Pan. 11, 3:

    fatis magnis,

    Val. Fl. 1, 554:

    apparebat aut hostibus aut civibus de victoriā concedendum esse,

    Liv. 4, 6, 6; cf. so impers.:

    postquam concessum propemodum de victoriā credebant,

    id. 3, 60, 4.—
    b.
    To give place to in excellence, dignity, rank, etc., to yield to, to give precedence:

    me amantissimum tui, nemini concedentem,

    Cic. Fam. 10, 3, 2; so id. ib. 4, 3, 1;

    4, 3, 4: etsi de cupiditate nemini concedam,

    id. Att. 12, 47, 2:

    sese unis Suebis concedere,

    Caes. B. G. 4, 7:

    majestati ejus viri concedere,

    Liv. 6, 6, 7:

    aetati,

    Sall. J. 11, 4; id. H. Fragm. 1, 17; cf. so impers.:

    Sulla, cujus facundiae, non aetati a Manlio concessum,

    id. J. 102, 4:

    vigenti Silio,

    Tac. A. 3, 43:

    seniori Sentio,

    id. ib. 2, 74:

    ut vix Apronio illi de familiaritate concedere videatur,

    Cic. Verr. 2, 2, 44, § 108:

    Antario Varoque de gloriā,

    Tac. H. 3, 64:

    nemini in illa causā studio et cupiditate concedere,

    Cic. Deiot. 10, 28:

    nec amore in hanc patriam nobis concedunt,

    Tac. A. 11, 24:

    nec, si muneribus certes, concedat Iollas,

    Verg. E. 2, 57.—With acc. of quantity (cf. 3. infra):

    magistro tantulum de arte,

    Cic. Rosc. Am. 40, 118:

    alicui quicquam in desperatione,

    id. Att. 14, 18, 3. —
    c.
    To yield, submit to one's will, comply with one's wishes:

    ut tibi concedam, neque tuae libidini advorsabor,

    Ter. Hec. 2, 2, 3:

    matri meae,

    id. ib. 3, 5, 28:

    concessit senatus postulationi tuae,

    Cic. Mur. 23, 47:

    jurisconsultis concedi,

    id. Caecin. 24, 67.— Impers.:

    Caesar... concedendum non putabat,

    Caes. B. G. 1, 7.—
    d.
    Like sunchôrein tini, to assent to, concede to:

    nunquamne hodie concedes mihi Neque intelleges, etc.,

    Ter. Phorm. 5, 3, 22 (credes, consenties, Ruhnk.):

    stultum me fateor, liceat concedere veris,

    Hor. S. 2, 3, 305 (cf. in Gr. sunchôrein têi alêtheiai).—
    e.
    To assent to, grant, pardon, allow, etc.:

    quos (judices) alienis peccatis concessuros putes, quo facilius ipsis peccare liceat,

    Cic. Verr. 2, 3, 96, § 223:

    poëtae non ignoscit, nobis concedit,

    id. de Or. 3, 51, 198:

    dicto concedi,

    id. Rosc. Am. 1, 3:

    cui (vitio) si concedere nolis,

    Hor. S. 1, 4, 140; cf. id. ib. 1, 3, 85.—Hence (cf. cedo, II. A. 3. fin.),
    3.
    Act., with acc. (and dat.) aliquid alicui.
    a.
    To grant, concede, allow; to consign something over to, to resign, yield, vouchsafe, confirm to, etc. (very freq. in all perr. and species of composition):

    illum mihi aequius est quam me illi quae volo concedere,

    Plaut. Cas. 2, 3, 47:

    si nunc de tuo jure concessisses paululum,

    Ter. Ad. 2, 2, 9:

    partem octavam pretii,

    Plin. Ep. 8, 2, 3:

    date hoc et concedite pudori meo, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32; cf. Ter. Hec. 2, 2, 16:

    alicui primas in dicendo partis,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 49:

    amicis quicquid velint,

    id. Lael. 11, 38:

    neque quicquam illius audaciae,

    id. Caecin. 35, 103:

    doctrinam alicui,

    Quint. 11, 1, 89; cf.:

    artes tibi,

    Cic. Quint. 30, 93:

    intellegentiam, prudentiam,

    Quint. 12, 1, 3:

    principatum imperii maritimi Atheniensibus,

    Nep. Timoth. 2, 2; cf. id. Dion, 6, 3; Suet. Aug. 66; id. Tib. 4; Prop. 2 (3), 15, 37; cf.:

    tempus quieti, aut luxuriae,

    Sall. J. 61, 3:

    tempestivum pueris ludum,

    Hor. Ep. 2, 2, 142:

    libertatem his,

    Caes. B. G. 4, 15 fin.:

    vitam alicui,

    Suet. Caes. 68; id. Aug. 13; 16: crimen gratiae, i. e. to accuse or inform against for the sake of favor, Cic. Rosc. Com. 6, 19:

    peccata alicui,

    to pardon him, id. Verr. 2, 1, 49, § 128:

    delicta,

    Suet. Ner. 29.— Pass.: Siciliam nimis celeri desperatione rerum concessam, [p. 397] had been ceded, given up, Liv. 21, 1, 5:

    Scaevolae concessa est facundiae virtus,

    Quint. 12, 3, 9; 10, 1, 100 et saep.:

    acrius... Ulcisci, quam nunc concessum est legibus aequis,

    Lucr. 5, 1148; cf. Nep. Them. 10 fin.; Suet. Tib. 18.— Poet., with in and acc.:

    concessit in iras Ipse... genitor Calydona Dianae,

    gave over to be punished, Verg. A. 7, 305.—
    (β).
    With dat. and inf.:

    nec nostrā dicere linguā Concedit nobis patrii sermonis egestas,

    Lucr. 1, 831; so,

    ducere neptem,

    Cat. 64, 29:

    esse poëtis,

    Hor. A. P. 373; Suet. Aug. 44 et saep.— Impers. pass.:

    de re publicā nisi per concilium loqui non conceditur,

    Caes. B. G. 6, 20 fin.:

    quo mihi fortunam, si non conceditur uti,

    Hor. Ep. 1, 5, 12; Quint. 12, 1, 37; 12, 1, 42; 8, 6, 76; Suet. Ner. 12:

    servis quoque pueros hujus aetatis verberare concedimus,

    Curt. 8, 8, 3:

    concedunt plangere matri,

    Stat. Th. 6, 134:

    cum accusare etiam palam concessum sit,

    Quint. 6, 3, 28; 2, 17, 27; 11, 3, 150: 8, 3, 30; 12, 3, 8 al.— Poet.:

    fatis numquam concessa moveri Camarina,

    not allowed. forbidden to be removed, Verg. A. 3, 700; cf.

    also personally: haec ubi conceduntur esse facta, for conceditur haec esse facta,

    Cic. Caecin. 15, 44.—
    (γ).
    With acc. and inf.:

    non omnia corpora vocem Mittere concedis,

    you grant, Lucr. 2, 835:

    oculos falli,

    id. 4, 380; Quint. 2, 5, 25:

    culpam inesse concedam,

    Cic. Rosc. Am. 28, 76:

    poëtas legendos oratori futuro,

    Quint. 1, 10, 29.— Pass. impers.:

    concedatur profecto verum esse, ut, etc.,

    Cic. Lael. 14, 50. —
    (δ).
    With ut or ne:

    nec vero histrionibus oratoribusque concedendum est, ut iis haec apta sint, nobis dissoluta,

    Cic. Off. 1, 35, 129:

    verum concedo tibi ut ea praetereas, quae, etc.,

    id. Rosc. Am. 19, 54:

    concedant ut viri boni fuerint,

    id. Lael. 5, 18; id. de Or. 1, 13, 57; Lucr. 2, 658:

    non concedo, ut sola sint,

    Quint. 6, 2, 11 al.: cui concedi potest, ut? etc., Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 13, 21:

    ut concedatur ne in conspectum veniat,

    Hirt. B. G. 8, 48.—
    (ε).
    With a simple subj.:

    concedo sit dives,

    Cat. 114, 5; Ov. A. A. 1, 523. —
    (ζ).
    Absol.:

    beatos esse deos sumpsisti: concedimus,

    Cic. N. D. 1, 31, 89; id. Verr. 2, 2, 32, § 78; cf. Quint. 1, 1, 2:

    consules neque concedebant neque valde repugnabant,

    Cic. Fam. 1, 2, 2; Caes. B. G. 1, 44.—
    b.
    = condono, to grant or yield something to one as a favor or from regard, to desist from, forbear, give up; forgive, pardon:

    inimicitias rei publicae,

    to give up for the sake of the State, Cic. Prov. Cons. 18, 44:

    petitionem alicui,

    from regard to, id. Phil. 2, 2, 4:

    peccata liberum parentum misericordiae,

    id. Clu. 69, 195:

    cum Marcellum senatui reique publicae concessisti,

    id. Marcell. 1, 3:

    ut concessisti illum (sc. Marcellum) senatui, sic da hunc (sc. Ligarium) populo,

    as you have pardoned him in deference to the Senate, id. Lig. 12, 37; cf. Nep. Att. 7 fin.; Tac. A. 2, 55; 4, 31:

    Montanus patri concessus est,

    id. ib. 16, 33 fin.
    II.
    Neutr., in respect to the terminus ad quem, to go, walk, betake one's self somewhere, to retire, withdraw to, etc.; with ad, in, or adv.:

    tantisper hic ego ad januam concessero,

    Plaut. Aul. 4, 5, 6 Wagn.; cf.:

    ad Manes,

    i. e. to die, Verg. A. 10, 820:

    ad victorem,

    Tac. H. 2, 51:

    ad dexteram,

    Ter. And. 4, 4, 12:

    caeli distributio docet unde fulmen venerit, quo concesserit,

    Cic. Div. 2, 20, 45; so Lucr. 1, 380:

    huc,

    Plaut. Capt. 2, 1, 19; id. Bacch. 4, 2, 28; id. Trin. 2, 4, 116; Ter. Heaut. 1, 1, 122; Caecil. ap. Non. p. 270, 8:

    istuc,

    Plaut. As. 3, 3, 56; Ter. Eun. 4, 4, 39:

    vis animae in altum,

    Lucr. 4, 919:

    in delubrum,

    Liv. 30, 20, 6:

    in hiberna,

    id. 26, 20, 6; cf.:

    Carthaginem Novam in hiberna,

    id. 21, 15, 3:

    Argos habitatum,

    Nep. Them. 8, 1:

    Cythnum,

    Tac. A. 3, 69:

    Neapolin,

    id. ib. 14, 10:

    Patavium,

    id. H. 3, 11:

    in insulam,

    id. ib. 5, 19:

    in turbam,

    Hor. S. 1, 4, 143:

    trans Rhenum,

    Tac. H. 5, 23:

    concede huc a foribus,

    Plaut. Men. 1, 2, 48:

    hinc intro,

    id. Ps. 1, 5, 158; Ter. Eun. 1, 2, 126:

    hinc aliquo ab ore eorum,

    id. Heaut. 3, 3, 11; cf.:

    aliquo ab eorum oculis,

    Cic. Cat. 1, 7, 17:

    hinc rus,

    Ter. Hec. 4, 4, 7.—
    B.
    Trop.: in aliquid, of entering into an alliance, yielding to, etc., to agree or consent to, to assent, to submit, yield, or resign one's self, to acquiesce in, to go or pass over to any thing (freq. in the histt.):

    mulier, conjuncta viro, concessit in unum Conubium,

    Lucr. 5, 1010; cf.:

    in matrimonium,

    Just. 24, 2, 10: victi omnes in gentem nomenque imperantium concessere, were merged in, passed over into, Sall. J. 18, 12; so,

    in paucorum potentium jus atque dicionem,

    id. C. 20, 7; cf.:

    in dicionem,

    Liv. 38, 16, 9:

    in dominationem,

    Sall. H. Fragm. 3, 22 Gerl.:

    in deditionem,

    Liv. 28, 7, 9; 39, 2, 4; 42, 53, 7:

    in Tyrias leges,

    Sil. 15, 6:

    in condiciones,

    Liv. 2, 33, 1:

    in sententiam,

    id. 32, 23, 12; 32, 36, 8; Tac. A. 1, 79 fin.; cf.: in illos, assent to, yield to them, Cic. Fragm. ap. Aug. contr. Avid. 3, 7:

    in partes,

    Tac. H. 2, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > concedo

  • 4 inclino

    in-clīno, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [clino, clinatus].
    I.
    Act., to cause to lean, bend, incline, turn a thing in any direction; to bend down, bow a thing.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    vela contrahit malosque inclinat,

    Liv. 36, 44, 2:

    genua arenis,

    Ov. M. 11, 356:

    (rector maris) omnes Inclinavit aquas ad avarae litora Trojae,

    id. ib. 11, 209:

    inclinato in dextrum capite,

    Quint. 11, 3, 119; id. ib. 69:

    inclinata utrolibet cervix,

    id. 1, 11, 9:

    pollice intus inclinato,

    id. 11, 3, 99:

    arbor Inclinat varias pondere nigra comas,

    Mart. 1, 77, 8:

    sic super Actaeas agilis Cyllenius arces Inclinat cursus,

    Ov. M. 2, 721:

    at mihi non oculos quisquam inclinavit euntes,

    i. e. closed my sinking eyes, Prop. 4 (5), 7, 23 (Müll. inclamavit euntis):

    prius sol meridie se inclinavit, quam, etc.,

    i. e. declined, Liv. 9, 32, 6; cf.:

    inclinato jam in postmeridianum tempus die,

    Cic. Tusc. 3, 3, 7.—

    Mid.: inclinari ad judicem (opp. reclinari ad suos,

    Quint. 11, 3, 132):

    (terra) inclinatur retroque recellit,

    bends down, Lucr. 6, 573:

    saxa inclinatis per humum quaesita lacertis,

    Juv. 15, 63.—
    2.
    In partic.
    a.
    In milit. lang., to cause to fall back or give way:

    ut Hostus cecidit, confestim Romana inclinatur acies,

    i. e. loses ground, retreats, Liv. 1, 12, 3:

    tum inclinari rem in fugam apparuit,

    id. 7, 33, 7:

    quasdam acies inclinatas jam et labantes,

    Tac. G. 8; cf. under II. —
    b.
    In gen., to turn back, cause to move backward:

    septemtrio inclinatum stagnum eodem quo aestus ferebat,

    Liv. 26, 45, 8:

    cum primum aestu fretum inclinatum est,

    id. 29, 7, 2.—
    c.
    In mal. part., to lie down, stretch out:

    jam inclinabo me cum liberta tua,

    Plaut. Pers. 4, 8, 7:

    quot discipulos inclinet Hamillus,

    Juv. 10, 224:

    ipsos maritos,

    id. 9, 26.—
    3.
    Transf., of color, to incline to:

    colore ad aurum inclinato,

    Plin. 15, 11, 10, § 37:

    coloris in luteum inclinati,

    id. 24, 15, 86, § 136.—
    4.
    Of a disease, to abate, diminish:

    morbus inclinatus,

    Cels. 3, 2:

    febris se inclinat,

    id. ib. al.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to turn or incline a person or thing in any direction:

    se ad Stoicos,

    Cic. Fin. 3, 3, 10:

    culpam in aliquem,

    to lay the blame upon, Liv. 5, 8, 12:

    quo se fortuna, eodem etiam favor hominum inclinat,

    Just. 5, 1 fin.:

    judicem inclinat miseratio,

    moves, Quint. 4, 1, 14:

    haec animum inclinant, ut credam, etc.,

    Liv. 29, 33, 10.—Mid.:

    quamquam inclinari opes ad Sabinos, rege inde sumpto videbantur,

    Liv. 1, 18, 5.—
    2.
    In partic.
    a.
    To change, alter, and esp. for the worse, to bring down, abase, cause to decline:

    se fortuna inclinaverat,

    Caes. B. C. 1, 52, 3:

    omnia simul inclinante fortuna,

    Liv. 33, 18, 1:

    ut me paululum inclinari timore viderunt, sic impulerunt,

    to give way, yield, Cic. Att. 3, 13, 2:

    eloquentiam,

    Quint. 10, 1, 80.—
    b.
    To throw upon, remove, transfer:

    haec omnia in dites a pauperibus inclinata onera,

    Liv. 1, 43, 9:

    omnia onera, quae communia quondam fuerint, inclinasse in primores civitatis,

    id. 1, 47, 12.—In gram., to form or inflect a word by a change of termination (postclass.):

    (vinosus aut vitiosus) a vocabulis, non a verbo inclinata sunt,

    Gell. 3, 12, 3; 4, 9, 12; 18, 5, 9:

    partim hoc in loco adverbium est, neque in casus inclinatur,

    id. 10, 13, 1.—
    II.
    Neutr., to bend, turn, incline, decline, sink.
    A.
    Lit. (rare, and not in Cic.):

    paulum inclinare necesse est corpora,

    Lucr. 2, 243:

    sol inclinat,

    Juv. 3, 316:

    inclinare meridiem sentis,

    Hor. C. 3, 28, 5 (for which:

    sol se inclinavit,

    Liv. 9, 32, 6;

    v. above I. A. 1.): in vesperam inclinabat dies,

    Curt. 6, 11, 9.—
    2.
    In partic., in milit. lang., to yield, give way:

    ita conflixerunt, ut aliquamdin in neutram partem inclinarent acies,

    Liv. 7, 33, 7:

    in fugam,

    id. 34, 28 fin.:

    inclinantes jam legiones,

    Tac. A. 1, 64; id. H. 3, 83.—
    3.
    To change for the worse, turn, fail:

    si fortuna belli inclinet,

    Liv. 3, 61, 5:

    inde initia magistratuum nostrum meliora ferme, et finis inclinat,

    Tac. A. 15, 21. —
    B.
    Trop., to incline to, be favorably disposed towards any thing (also in Cic.):

    si se dant et sua sponte quo impellimus, inclinant et propendent, etc.,

    Cic. de Or. 2, 44, 187:

    ecquid inclinent ad meum consilium adjuvandum,

    id. Att. 12, 29, 2:

    ad voluptatem audientium,

    Quint. 2, 10, 10:

    in stirpem regiam studiis,

    Curt. 10, 7, 12:

    amicus dulcis, Cum mea compenset vitiis bona, pluribus hisce... inclinet,

    Hor. S. 1, 3, 71:

    cum sententia senatus inclinaret ad pacem cum Pyrrho foedusque faciendum,

    Cic. de Sen. 6, 16:

    color ad crocum inclinans,

    Plin. 27, 12, 105, § 128: omnia repente ad Romanos inclinaverunt. turned in favor of, Liv. 26, 40, 14. — With ut:

    ut belli causa dictatorem creatum arbitrer, inclinat animus,

    Liv. 7, 9, 5:

    multorum eo inclinabant sententiae, ut tempus pugnae differretur,

    id. 27, 46, 7:

    hos ut sequar inclinat animus,

    id. 1, 24, 2. — With inf.:

    inclinavit sententia, suum in Thessaliam agmen demittere,

    Liv. 32, 13, 5:

    inclinavit sententia universos ire,

    id. 28, 25, 15; cf. id. 22, 57, 11.— Pass.:

    consules ad patrum causam inclinati,

    Liv. 3, 65, 2; cf.:

    inclinatis ad suspicionem mentibus,

    Tac. H. 1, 81:

    inclinatis ad credendum animis,

    Liv. 1, 51, 7; Tac. H. 2, 1:

    ad paenitentiam,

    id. ib. 2, 45. —
    2.
    In partic., to change, alter from its former condition (very rare):

    inclinant jam fata ducum,

    change, Luc. 3, 752. — Hence, in-clīnātus, a, um, P. a.
    A.
    Bent down, sunken:

    senectus,

    Calp. 5, 13; of the voice, low, deep:

    vox,

    Cic. Or. 17, 56; cf.:

    inclinata ululantique voce more Asiatico canere,

    id. ib. 8, 27. —
    B.
    Inclined, disposed, prone to any thing:

    plebs ante inclinatior ad Poenos fuerat,

    Liv. 23, 46, 3:

    plebs ad regem Macedonasque,

    id. 42, 30, 1:

    ipsius imperatoris animus ad pacem inclinatior erat,

    id. 34, 33, 9; Tac. H. 1, 81.—
    C.
    Sunken, fallen, deteriorated:

    ab excitata fortuna ad inclinatam et prope jacentem desciscere,

    Cic. Fam. 2, 16, 1:

    copiae,

    Nep. Pelop. 5, 4.—In neutr. plur. subst.:

    rerum inclinata ferre,

    i. e. troubles, misfortunes, Sil. 6, 119.

    Lewis & Short latin dictionary > inclino

  • 5 dē-cēdō

        dē-cēdō cessī    (inf. dēcēsse, T.), cessus, ere, to go away, depart, withdraw, retire: de alterā parte (agri), Cs.: de praesidio: ex Galliā Romam: e pastu decedere campis, V.: Africā, S.: praesidio, L.: naves suo cursu, i. e. went out of their course, Cs.—To retire, withdraw, retreat, fall back, abandon a position: nisi decedat atque exercitum deducat, Cs.: inde, Cs.: Italiā. — Of a provincial magistrate, to retire, surrender (office): de provinciā decessit: ex Syriā: provinciā: te decessurum fuisse: Romam, S.: Romam ad triumphum, L.—To give place, make way, retire, yield: servo in viā Decesse populum, T.: serae nocti, i. e. at the approach of, V.: calori, to escape from, V.: canibus de viā, avoid: his omnes decedunt, avoid, Cs. —Fig., to depart, disappear, die: de vitā: ex ingratorum hominum conspectu morte, N.: cum pater familiae decessit, Cs.: in paupertate, N.— To depart, go off, abate, subside, cease: febres, N.: nuntiatum est aestum decedere, L.: De summā nihil decedet, be wanting, T.: de causā periculi nihil: quaestioni materia decessit, L.: Decedet iam ira haec, T.: neque Decedit aeratā triremi cura, H.: postquam invidia decesserat, S.—Poet.: sol decedens, setting, V.: lux, tarde decedere visa, O.: decedentia Tempora, passing seasons, H.—To depart from, give up, resign, forego, yield, swerve: de suis bonis: de meo iure: de sententiā: de foro, to retire from public life, N.: de scenā: de officio decessum, L.: iure suo, L.: poema si paulum summo decessit, has fallen short of, H.: cum (senatus) nihil a decretis decesserit.—To depart, deviate: de viā, i. e. from right: instituto suo, L.: fide, L.— To give way, yield: decede peritis, be guided by, H.: ubi non Hymetto Mella decedunt, are not inferior, H.

    Latin-English dictionary > dē-cēdō

  • 6 indulgeō

        indulgeō ulsī, ultus, ēre,    to be complaisant, be kind, be tender, exercise forbearance, incline, yield, indulge, concede, grant, allow: Hactenus indulsisse vacat, thus far then I can yield, V.: Aeduorum civitati, Cs.: sic sibi indulsit, ut, etc., took such liberties, N.: irae, L.: sibi, Iu.: ipsa sibi imbecillitas indulget: legionum ardori, give scope, L.: Philippi odio, encourage, L.: ordinibus, give room, V.: cuius annis fata indulgent, favor, V.: te, T.: nimis me, T.—To give oneself up, be addicted, indulge: Vestitu nimio, T.: novis (amicitiis): vino, V.: lacrimis, O.: animo, anger, O.: Indulge hospitio, give full course, V.: si aviditati indulgeretur, L.—To concede, allow, grant, permit, give up, bestow, confer: soporem, Iu.: nil animis in corpora iuris Natura indulget, grants no power, Iu.: basia plectro, Iu.: veniam pueris, make allowance, Iu.: sese tribuno, give up, Iu.: sanguinem meum sibi indulgeri aequum censet, L.
    * * *
    indulgere, indulsi, indultus V DAT
    grant, concede; be kind to; be lenient to; give way to

    Latin-English dictionary > indulgeō

  • 7 indulgeo

    indulgĕo, si, tum, 2, v. n. and a. [etym. dub.; cf. dulcis], to be courteous or complaisant; to be kind, tender, indulgent to; to be pleased with or inclined to, to give one ' s self up to, yield to, indulge in a thing (as joy or grief); to concede, grant, allow.
    I.
    V. n. (class.); constr. with the dat.
    A.
    In gen.:

    Aeduorum civitati Caesar praecipue indulserat,

    Caes. B. G. 1, 10; 7, 40:

    sic sibi indulsit, ut, etc.,

    indulged himself so, took such liberties, Nep. Lys. 1, 3:

    indulgebat sibi liberalius, quam, ut, etc.,

    id. Chabr. 3:

    irae,

    Liv. 3, 53, 7:

    indulgent sibi latius ipsi,

    Juv. 14, 234:

    ipsa sibi imbecillitas indulget,

    Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    indulgent consules legionum ardori,

    Liv. 9, 43, 19:

    dolori,

    Nep. Reg. 1:

    genio,

    Pers. 5, 151:

    amori,

    Plin. Ep. 1, 14, 10:

    precibus,

    id. ib. 4, 15, 11:

    gaudio,

    id. ib. 5, 15, 1:

    desiderio alicujus,

    id. ib. 10, 34, 1:

    odio,

    Liv. 40, 5, 5:

    lacrimis,

    Ov. M. 9, 142: animo, to give way to passion or to anger, id. ib. 12, 598:

    regno,

    to delight in, Luc. 7, 54:

    ordinibus,

    give room to, set apart, Verg. G. 2, 277.—
    (β).
    With acc. of the person (ante-class. and poet.): eri, qui nos tantopere indulgent, Afran. ap. Non. 502, 11 (Fragm. Com. v. 390 Rib.):

    te indulgebant,

    Ter. Heaut. 5, 2, 34; id. Eun. 2, 1, 16.— Pass.: animus indulgeri potuisset, be pleased, Gell. praef. 1.—
    B.
    Esp., to give one ' s self up to, to be given or addicted to, to indulge in:

    veteres amicitias spernere, indulgere novis,

    Cic. Lael. 15, 54:

    labori,

    Verg. A. 6, 135:

    theatris,

    Ov. R. Am. 751:

    eloquentiae,

    Quint. 10, 1, 84:

    somno,

    Tac. A. 16, 19.— Pass. impers.:

    nihil relicturus, si aviditati indulgeretur, quod in aerarium referret,

    Liv. 45, 35, 6:

    sero petentibus non indulgebitur,

    Gai. Inst. 4, 164.—
    II.
    V. a., to concede, allow, grant, permit, give, bestow as a favor, confer (post- Aug.):

    alicui usum pecuniae,

    Suet. Aug. 41:

    ornamenta consularia procuratoribus,

    id. Claud. 24:

    damnatis arbitrium mortis,

    id. Dom. 11:

    insignia triumphi indulsit Caesar,

    Tac. A. 11, 20:

    patientiam flagello,

    i. e. to submit to patiently, Mart. 1, 105, 3:

    nil animis in corpora juris natura indulget,

    grants no power, Juv. 2, 140:

    basia plectro,

    id. 6, 384:

    si forte indulsit cura soporem,

    id. 13, 217:

    veniam pueris,

    to make allowance for, id. 8, 168.—
    (β).
    With inf. ( poet.):

    incolere templa,

    Sil. 14, 672.— Pass.:

    qui jam nunc sanguinem meum sibi indulgeri aequum censet,

    Liv. 40, 15, 16:

    rerum ipsa natura in eo quod indulsisse homini videtur, etc.,

    Quint. 12, 1, 2:

    abolitio reorum, quae publice indulgetur,

    is granted, Dig. 48, 16, 17. —
    B.
    Se alicui, in mal. part., Juv. 2, 165 al.—Hence, indulgens, entis, P. a.
    A.
    Indulgent, kind, or tender to one, fond of one; constr. with dat., or in with acc. (class.).
    (α).
    With dat.:

    obsequium peccatis indulgens praecipitem amicum ferri sinit,

    Cic. Lael. 24, 89.—
    (β).
    With in and acc.:

    civitas minime in captivos indulgens,

    Liv. 22, 61, 1. —
    (γ).
    Absol.:

    quo ipsum nomen amantius, indulgentiusque maternum, hoc illius matris singulare scelus,

    Cic. Clu. 5, 12:

    ministri irarum,

    Liv. 24, 25, 9. —
    B.
    Addicted to:

    aleae indulgens,

    addicted to dicing, Suet. Aug. 70.—
    C.
    In pass., fondly loved: fili, indulgentissime adulescens, Ps.-Quint. Decl. 10, 13.— Adv.: indulgenter, indulgently, kindly, tenderly:

    nimis indulgenter loqui,

    Cic. Att. 9, 9, 2:

    bestiae multa faciunt indulgenter,

    id. Fin. 2, 33, 109. — Comp.:

    dii alios indulgentius tractant,

    Sen. Ben. 4, 32.— Sup.:

    indulgentissime,

    Sen. Cons. ad Helv. 5.

    Lewis & Short latin dictionary > indulgeo

  • 8 labō

        labō āvī, ātus, āre    [2 LAB-], to totter, be ready to fall, begin to sink, give way, be loosened: illud (signum) lababat: labat ariete crebro Ianua, V.: labant naves, roll, O.: littera labat, is unsteady, O.: tarda trementi Genua labant, sink, V.: egressi labant vestigia prima, V.—Fig., to waver, be unstable, be undecided, hesitate: scito, labare meum consilium: labamus mutamusque sententiam: apparuit labare plebis animos, L.: labantes consilio patres, H.: socii labant, waver in fidelity, L.: ex nimiā mentem pietate labare Sensit, O.: memoria labat, becomes weak, L.: acies labantīs restituere, Ta.— To sink, fall to pieces, go to ruin: omnīs rei p. partīs labantīs confirmare: labante egregiā quondam disciplinā, L.: cum res Troiana labaret, O.
    * * *
    labare, labavi, labatus V
    totter, be ready to fall; begin to sink; give way; waver, decline, sink; err

    Latin-English dictionary > labō

  • 9 re-cēdō

        re-cēdō cessī, cessus, ere,    to go back, fall back, give ground, retire, withdraw, recede: ex eo quo stabant loco, Cs.: procul a telo veniente, O.: de medio: tristis recedo, H.: ab Iliturgi, L.: in castra Cornelia, Cs.—Poet, to go to rest, retire, O. —To recede, fall back, give way, give place, depart: Verba movere loco, quamvis invita recedant, yield, H.: anni, Multa recedentes adimunt, H.—To stand back, recede, be distant, be retired Provehimur portu, terraeque urbesque recedunt, V.: mea terra recedit, O.—To go away withdraw, retire, depart, part: Haec ecfatu' pater recessit, vanished, Enn. ap. C.: a stabulis recedunt (apes), V.: Caesa recesserunt a cute membra suā, O.—Fig., to withdraw, depart, retire, desist: senes ut in otia tuta recedant, H.: ab officio: ab armis, i. e. lay down: penitus a naturā: a vitā, i. e. kill oneself: quā ratione res ab usitatā consuetudine recederet, deviate: (nomen hostis) a peregrino recessit, has lost the meaning of ‘foreigner.’—To vanish, pass away, disappear: Ph<*>ebes ira recessit, O.: in ventos vita recessit, V.: cum res ab eo recessisset, was lost to him.

    Latin-English dictionary > re-cēdō

  • 10 abs-cēdō

        abs-cēdō cessī, cessus, ere,    to give way, go off, move away, retire, withdraw, depart: a moenibus, L.: mihi ne abscedam imperat, T.: inde, L.: procul, O.—Of troops, to march away, retire, depart: longius ab urbe hostium, L.: Spartā, N.: abscedi non posse ab hoste, L.—Of things, to disappear: quantum mare abscedebat, tanto, etc., the farther the sea receded from view, L.—Fig., of a purpose or office, to desist from, abandon, give up: muneribus, L.—To get out of reach: Dianam Abscessisse mihi, O.: tecto latere, to get off unhurt, T.—Of conditions, etc., to pass away, disappear: ab eo ira abscedet, T.: somnus, O.

    Latin-English dictionary > abs-cēdō

  • 11 impello

    impello ( inp-), pŭli, pulsum, 3 (archaic inf. pres. pass. inpellier, Lucr. 6, 1060), v. a. [in-pello], to push, drive, or strike against a thing; to strike, reach.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet.):

    cavum conversa cuspide montem Impulit in latus,

    Verg. A. 1, 82:

    vocales impellere pollice chordas,

    to strike, Tib. 2, 5, 3; cf. Ov. M. 10, 145:

    aequora remis,

    id. ib. 3, 657; cf.:

    infidum remis marmor,

    Verg. G. 1, 254:

    impellunt animae lintea Thraciae,

    swell, Hor. C. 4, 12, 2:

    auras mugitibus,

    Ov. M. 3, 21; cf.:

    maternas aures Luctus,

    Verg. G. 4, 349:

    sensus,

    Lucr. 1, 303:

    colles canoris plausibus, Claud. Cons. Prob. et Olybr. 175: cui patuere Alpes saxa impellentia caelum,

    Sil. 11, 217: cum fretum non impulit Ister, does not strike, i. e. does not empty into, Luc. 5, 437:

    impulsum ab eo dextri pedis pollice,

    Suet. Calig. 57:

    subitus antennas impulit ignis,

    Juv. 12, 19.—
    B.
    In partic., with the access. idea of motion, to drive forward, set in motion, urge on, impel (class.):

    biremes subjectis scutulis impulsas vectibus in interiorem partem transduxit,

    Caes. B. C. 3, 40, 4:

    (navem) triplici versu (remorum),

    Verg. A. 5, 119:

    puppim remis velisque,

    Sil. 1, 568:

    ratem (levis aura),

    Ov. M. 15, 697:

    currum,

    Val. Fl. 6, 6:

    equum calce,

    Sil. 7, 697; cf.:

    cornipedem planta,

    id. 2, 71:

    Zephyris primum impellentibus undas,

    Verg. G. 4, 305:

    fluctus (ventus),

    Petr. 114:

    aequor velis,

    Tac. A. 2, 23:

    praemissus eques postremos ac latera impulit,

    id. ib. 2, 17: utque impulit arma, i. e. brandished, flourished, Verg. A. 8, 3:

    remos,

    id. ib. 4, 594:

    sagittam nervo,

    to shoot, discharge, Ov. M. 11, 325:

    semen vehementius urinam impellit,

    drives down, promotes the discharge of, Plin. 24, 19, 118, § 180:

    praecipitantem igitur impellamus et perditum prosternamus,

    give a push to, Cic. Clu. 26, 70; Tac. A. 4, 22:

    procumbunt orni, nodosa impellitur ilex,

    is overthrown, thrown down, Luc. 3, 440:

    impulit aciem,

    forced to give way, broke, Liv. 9, 40, 9; cf.:

    hostem primo impetu impulit,

    id. 9, 27, 9:

    impulsis hostibus castra cepit,

    Vell. 2, 70, 1:

    impulit Vitellianos modica caede,

    Tac. H. 3, 16:

    quem (hostem) si inpellere maturasset,

    id. ib. 4, 34;

    78 al.— Designating the limit: in fugam atque in latebras impellere,

    Cic. Rab. Perd. 8, 22:

    se in vulnus,

    Vell. 2, 70 fin.:

    inque meos ferrum flammasque Penates Impulit,

    Ov. M. 12, 552:

    ferrum capulo tenus,

    Sil. 9, 382:

    (Aufidus) in aequora fluctus,

    id. 7, 482; 14, 429:

    jamque diem ad metas defessis Phoebus Olympo Impellebat equis,

    id. 11, 270.
    II.
    Trop.
    A.
    To move to a thing; to impel, incite, urge; esp., to instigate, stimulate, persuade (the predom. signif. in good prose); constr. usu. with aliquem in or ad aliquid and ut; less freq. with a terminal adverb, the inf., the simple acc., or absol.
    (α).
    Aliquem in aliquid:

    nisi eum di immortales in eam mentem impulissent, ut, etc.,

    Cic. Mil. 33, 89:

    hic in fraudem homines impulit,

    id. Pis. 1, 1; id. Lael. 24, 89; and:

    in fraudem impulsus,

    id. Deiot. 12, 32:

    in sermonem,

    id. de Or. 2, 89, 363:

    in plurimas animum audientium species impellere,

    Quint. 12, 10, 43.—
    (β).
    Aliquem ad aliquid (so most freq.):

    ad quam quemque artem putabat esse aptum, ad eam impellere atque hortari solebat,

    Cic. de Or. 1, 28, 126:

    ad veterum annalium memoriam comprehendendam impulsi atque incensi,

    id. Brut. 5, 19:

    facile ad credendum,

    id. Rep. 2, 10:

    aliquos ad omne facinus,

    id. ib. 6, 1:

    ad maleficium,

    Auct. Her. 2, 21, 34:

    ad injuriam faciendam,

    Cic. Fl. 34, 85:

    ad scelus,

    id. Rosc. Am. 14, 39:

    ad bellum,

    id. Sull. 13, 36:

    ad crudelitatem,

    Quint. 8, 3, 85:

    ad metum, cupiditatem, odium, conciliationem,

    id. 3, 8, 12 et saep.—
    (γ).
    With ut:

    quae causa nos impulerit, ut haec tam sero litteris mandaremus,

    Cic. N. D. 1, 4, 7; cf. id. de Sen. 21, 77:

    Germanos tam facile impelli, ut in Galliam venirent,

    Caes. B. G. 4, 16, 1; Cic. N. D. 2, 66, 166; id. Rep. 3, 2; id. Fin. 3, 20, 65; Hor. Ep. 2, 2, 51 et saep.—
    (δ).
    With a terminal adv.:

    dum in dubio est animus, paulo momento huc illuc impellitur,

    Ter. And. 1, 5, 31:

    impulit huc animos,

    Luc. 8, 454:

    voluntates impellere quo velit,

    Cic. de Or. 1, 8, 30.—
    (ε).
    With inf.:

    fuerunt quos pavor nando capessere fugam impulerit,

    Liv. 22, 6, 7:

    quae mens tam dira Impulit his cingi telis?

    Verg. A. 2, 520; Tac. A. 6, 45; 13, 10:

    quendam impulit servilem ei amorem obicere,

    id. ib. 14, 60; Hor. C. 3, 7, 14; Stat. Th. 10, 737; Just. 3, 1, 3; 5, 1, 4; 29, 4, 5.—
    (ζ).
    With the simple acc.:

    ut forte legentem Aut tacitum impellat quovis sermone,

    to arouse, address, Hor. S. 1, 3, 65; Val. Fl. 4, 486:

    cum praetor lictorem impellat,

    Juv. 3, 128:

    quis modo casus impulit hos,

    id. 15, 120:

    vernacula multitudo, lasciviae sueta, impellere ceterorum rudes animos,

    to instigate, stimulate, Tac. A. 1, 31 Ritter. (Nipperd. implere).—In pass.:

    (ut) qui audiunt aut impellantur aut reflectantur,

    Cic. de Or. 2, 77, 312:

    Bellovacos impulsos ab suis principibus ab Aeduis defecisse,

    Caes. B. G. 2, 14, 3:

    vel iratum vel impulsum ab aliis,

    Quint. 11, 1, 71:

    hac fama impulsus Chremes ultro ad me venit,

    Ter. And. 1, 1, 72:

    impulsus irā... Quibus iris impulsus,

    id. Hec. 3, 5, 35:

    furore atque amentia impulsus,

    Caes. B. G. 1, 40, 4:

    hac impulsi occasione,

    id. ib. 7, 1, 3:

    Induciomari nuntiis impulsi,

    id. ib. 5, 26, 2:

    Cassandrae impulsus furiis,

    Verg. A. 10, 68 et saep.:

    quia et initio movendus sit judex et summo impellendus,

    Quint. 7, 1, 10:

    cum simul terra, simul mari bellum impelleretur,

    Tac. Agr. 25; cf.:

    impulsum bellum,

    Luc. 7, 5; 7, 330.—
    (η).
    Absol.: cui (daimoniôi) sempel ipse paruerit, numquam impellenti, saepe revocanti, Cic. Div. 1, 54, 122:

    qui nullo impellente fallebant,

    id. Fl. 8, 20:

    uno ictu frequenter impellunt (sententiae),

    Quint. 12, 10, 48.—
    B.
    To overthrow, subdue, destroy (rare): praecipitantem igitur impellamus, et perditum prosternamus, Cic. Clu. 26, 70:

    miseri post fata Sychaei... Solus hic (Aeneas) inflexit sensus animumque labantem Impulit,

    i. e. has completely subdued, Verg. A. 4, 23:

    impellere ruentem,

    to destroy completely, Tac. H. 2, 63 fin.:

    inpulsas Vitellii res audietis,

    id. ib. 3, 2:

    inmenso Achaicae victoriae momento ad impellendos mores,

    Plin. 33, 11, 53, § 149:

    impulsum bellum,

    i. e. brought near to a close, Luc. 5, 330:

    impellens quidquid sibi, summa petenti, obstaret,

    id. 1, 149:

    tum leviter est temptatum,... et nunc maximo temporum nostrorum auctore prope inpulsum,

    Quint. 3, 4, 2 Spald. N. cr.

    Lewis & Short latin dictionary > impello

  • 12 inpello

    impello ( inp-), pŭli, pulsum, 3 (archaic inf. pres. pass. inpellier, Lucr. 6, 1060), v. a. [in-pello], to push, drive, or strike against a thing; to strike, reach.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet.):

    cavum conversa cuspide montem Impulit in latus,

    Verg. A. 1, 82:

    vocales impellere pollice chordas,

    to strike, Tib. 2, 5, 3; cf. Ov. M. 10, 145:

    aequora remis,

    id. ib. 3, 657; cf.:

    infidum remis marmor,

    Verg. G. 1, 254:

    impellunt animae lintea Thraciae,

    swell, Hor. C. 4, 12, 2:

    auras mugitibus,

    Ov. M. 3, 21; cf.:

    maternas aures Luctus,

    Verg. G. 4, 349:

    sensus,

    Lucr. 1, 303:

    colles canoris plausibus, Claud. Cons. Prob. et Olybr. 175: cui patuere Alpes saxa impellentia caelum,

    Sil. 11, 217: cum fretum non impulit Ister, does not strike, i. e. does not empty into, Luc. 5, 437:

    impulsum ab eo dextri pedis pollice,

    Suet. Calig. 57:

    subitus antennas impulit ignis,

    Juv. 12, 19.—
    B.
    In partic., with the access. idea of motion, to drive forward, set in motion, urge on, impel (class.):

    biremes subjectis scutulis impulsas vectibus in interiorem partem transduxit,

    Caes. B. C. 3, 40, 4:

    (navem) triplici versu (remorum),

    Verg. A. 5, 119:

    puppim remis velisque,

    Sil. 1, 568:

    ratem (levis aura),

    Ov. M. 15, 697:

    currum,

    Val. Fl. 6, 6:

    equum calce,

    Sil. 7, 697; cf.:

    cornipedem planta,

    id. 2, 71:

    Zephyris primum impellentibus undas,

    Verg. G. 4, 305:

    fluctus (ventus),

    Petr. 114:

    aequor velis,

    Tac. A. 2, 23:

    praemissus eques postremos ac latera impulit,

    id. ib. 2, 17: utque impulit arma, i. e. brandished, flourished, Verg. A. 8, 3:

    remos,

    id. ib. 4, 594:

    sagittam nervo,

    to shoot, discharge, Ov. M. 11, 325:

    semen vehementius urinam impellit,

    drives down, promotes the discharge of, Plin. 24, 19, 118, § 180:

    praecipitantem igitur impellamus et perditum prosternamus,

    give a push to, Cic. Clu. 26, 70; Tac. A. 4, 22:

    procumbunt orni, nodosa impellitur ilex,

    is overthrown, thrown down, Luc. 3, 440:

    impulit aciem,

    forced to give way, broke, Liv. 9, 40, 9; cf.:

    hostem primo impetu impulit,

    id. 9, 27, 9:

    impulsis hostibus castra cepit,

    Vell. 2, 70, 1:

    impulit Vitellianos modica caede,

    Tac. H. 3, 16:

    quem (hostem) si inpellere maturasset,

    id. ib. 4, 34;

    78 al.— Designating the limit: in fugam atque in latebras impellere,

    Cic. Rab. Perd. 8, 22:

    se in vulnus,

    Vell. 2, 70 fin.:

    inque meos ferrum flammasque Penates Impulit,

    Ov. M. 12, 552:

    ferrum capulo tenus,

    Sil. 9, 382:

    (Aufidus) in aequora fluctus,

    id. 7, 482; 14, 429:

    jamque diem ad metas defessis Phoebus Olympo Impellebat equis,

    id. 11, 270.
    II.
    Trop.
    A.
    To move to a thing; to impel, incite, urge; esp., to instigate, stimulate, persuade (the predom. signif. in good prose); constr. usu. with aliquem in or ad aliquid and ut; less freq. with a terminal adverb, the inf., the simple acc., or absol.
    (α).
    Aliquem in aliquid:

    nisi eum di immortales in eam mentem impulissent, ut, etc.,

    Cic. Mil. 33, 89:

    hic in fraudem homines impulit,

    id. Pis. 1, 1; id. Lael. 24, 89; and:

    in fraudem impulsus,

    id. Deiot. 12, 32:

    in sermonem,

    id. de Or. 2, 89, 363:

    in plurimas animum audientium species impellere,

    Quint. 12, 10, 43.—
    (β).
    Aliquem ad aliquid (so most freq.):

    ad quam quemque artem putabat esse aptum, ad eam impellere atque hortari solebat,

    Cic. de Or. 1, 28, 126:

    ad veterum annalium memoriam comprehendendam impulsi atque incensi,

    id. Brut. 5, 19:

    facile ad credendum,

    id. Rep. 2, 10:

    aliquos ad omne facinus,

    id. ib. 6, 1:

    ad maleficium,

    Auct. Her. 2, 21, 34:

    ad injuriam faciendam,

    Cic. Fl. 34, 85:

    ad scelus,

    id. Rosc. Am. 14, 39:

    ad bellum,

    id. Sull. 13, 36:

    ad crudelitatem,

    Quint. 8, 3, 85:

    ad metum, cupiditatem, odium, conciliationem,

    id. 3, 8, 12 et saep.—
    (γ).
    With ut:

    quae causa nos impulerit, ut haec tam sero litteris mandaremus,

    Cic. N. D. 1, 4, 7; cf. id. de Sen. 21, 77:

    Germanos tam facile impelli, ut in Galliam venirent,

    Caes. B. G. 4, 16, 1; Cic. N. D. 2, 66, 166; id. Rep. 3, 2; id. Fin. 3, 20, 65; Hor. Ep. 2, 2, 51 et saep.—
    (δ).
    With a terminal adv.:

    dum in dubio est animus, paulo momento huc illuc impellitur,

    Ter. And. 1, 5, 31:

    impulit huc animos,

    Luc. 8, 454:

    voluntates impellere quo velit,

    Cic. de Or. 1, 8, 30.—
    (ε).
    With inf.:

    fuerunt quos pavor nando capessere fugam impulerit,

    Liv. 22, 6, 7:

    quae mens tam dira Impulit his cingi telis?

    Verg. A. 2, 520; Tac. A. 6, 45; 13, 10:

    quendam impulit servilem ei amorem obicere,

    id. ib. 14, 60; Hor. C. 3, 7, 14; Stat. Th. 10, 737; Just. 3, 1, 3; 5, 1, 4; 29, 4, 5.—
    (ζ).
    With the simple acc.:

    ut forte legentem Aut tacitum impellat quovis sermone,

    to arouse, address, Hor. S. 1, 3, 65; Val. Fl. 4, 486:

    cum praetor lictorem impellat,

    Juv. 3, 128:

    quis modo casus impulit hos,

    id. 15, 120:

    vernacula multitudo, lasciviae sueta, impellere ceterorum rudes animos,

    to instigate, stimulate, Tac. A. 1, 31 Ritter. (Nipperd. implere).—In pass.:

    (ut) qui audiunt aut impellantur aut reflectantur,

    Cic. de Or. 2, 77, 312:

    Bellovacos impulsos ab suis principibus ab Aeduis defecisse,

    Caes. B. G. 2, 14, 3:

    vel iratum vel impulsum ab aliis,

    Quint. 11, 1, 71:

    hac fama impulsus Chremes ultro ad me venit,

    Ter. And. 1, 1, 72:

    impulsus irā... Quibus iris impulsus,

    id. Hec. 3, 5, 35:

    furore atque amentia impulsus,

    Caes. B. G. 1, 40, 4:

    hac impulsi occasione,

    id. ib. 7, 1, 3:

    Induciomari nuntiis impulsi,

    id. ib. 5, 26, 2:

    Cassandrae impulsus furiis,

    Verg. A. 10, 68 et saep.:

    quia et initio movendus sit judex et summo impellendus,

    Quint. 7, 1, 10:

    cum simul terra, simul mari bellum impelleretur,

    Tac. Agr. 25; cf.:

    impulsum bellum,

    Luc. 7, 5; 7, 330.—
    (η).
    Absol.: cui (daimoniôi) sempel ipse paruerit, numquam impellenti, saepe revocanti, Cic. Div. 1, 54, 122:

    qui nullo impellente fallebant,

    id. Fl. 8, 20:

    uno ictu frequenter impellunt (sententiae),

    Quint. 12, 10, 48.—
    B.
    To overthrow, subdue, destroy (rare): praecipitantem igitur impellamus, et perditum prosternamus, Cic. Clu. 26, 70:

    miseri post fata Sychaei... Solus hic (Aeneas) inflexit sensus animumque labantem Impulit,

    i. e. has completely subdued, Verg. A. 4, 23:

    impellere ruentem,

    to destroy completely, Tac. H. 2, 63 fin.:

    inpulsas Vitellii res audietis,

    id. ib. 3, 2:

    inmenso Achaicae victoriae momento ad impellendos mores,

    Plin. 33, 11, 53, § 149:

    impulsum bellum,

    i. e. brought near to a close, Luc. 5, 330:

    impellens quidquid sibi, summa petenti, obstaret,

    id. 1, 149:

    tum leviter est temptatum,... et nunc maximo temporum nostrorum auctore prope inpulsum,

    Quint. 3, 4, 2 Spald. N. cr.

    Lewis & Short latin dictionary > inpello

  • 13 strigo

    strĭgo, āre, v. n. [2. strix].
    I.
    Lit., to hold up, halt, stop in ploughing, Plin. 18, 19, 49, § 177.—
    II.
    Transf.
    1.
    In gen., Sen. Ep. 31, 4.—
    2.
    Poet., to give out, give way, lose strength, sink, Verg. Cat. 8, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > strigo

  • 14 cōn-sīdō

        cōn-sīdō sēdī    (rarely sīdī; cōnsīderant, L., Ta.), sessus, ere, to sit down, take seats, be seated, settle: positis sedibus, L.: considunt armati, Ta.: in pratulo propter statuam: in arā, N.: examen in arbore, L.: ante focos, O.: mensis, at the tables, V.: tergo tauri, O.: in novam urbem, enter and settle, Cu.: ibi considitur: triarii sub vexillis considebant, L.—In assemblies, to take place, take a seat, sit, hold sessions, be in session: in theatro: in loco consecrato, hold court, Cs.: quo die, iudices, consedistis: senior iudex consedit, O. — To encamp, pitch a camp, take post, station oneself: ad confluentīs in ripis, L.: sub radicibus montium, S.: trans flumen, Cs.: prope Cirtam haud longe a mari, S.: ubi vallis spem praesidi offerebat, Cs.: cum cohorte in insidiis, L.: ad insidias, L.—To settle, take up an abode, stay, make a home: in Ubiorum finibus, Cs.: trans Rhenum, Ta.: in hortis (volucres), build, H.: Ausonio portu, find a home, V.: Cretae (locat.), V.—To settle, sink down, sink in, give way, subside, fall in: terra ingentibus cavernis consedit, L.: (Alpes) iam licet considant!: in ignīs Ilium, V.: neque consederat ignis, O.— Fig., to settle, sink, be buried: iustitia cuius in mente consedit: consedit utriusque nomen in quaesturā, sank out of notice: Consedisse urbem luctu, sunk in grief, V.: praesentia satis consederant, i. e. quiet was assured, Ta.—To abate, subside, diminish, be appeased, die out: ardor animi cum consedit: terror ab necopinato visu, L.—Of discourse, to conclude, end: varie distincteque.

    Latin-English dictionary > cōn-sīdō

  • 15 inclīnō

        inclīnō āvī, ātus, āre    [CLI-].    I. Trans, to cause to lean, bend, incline, turn, divert: vela contrahit malosque inclinat, L.: genua harenis, O. super arces cursūs, O.: sol meridie se inclinavit. i. e. turned back, L.: inclinato iam in postmeridianum tempus die: Saxa inclinatis per humum quaesita lacertis, Iu.—To turn back, repulse, drive back: Romana inclinatur acies, L.: quasdam acies inclinatas iam et labantes, Ta.: inclinatum stagnum, receding, L.—Fig., to turn, incline, divert, transfer: ut me paululum inclinari timore viderunt, yield: se ad Stoicos: culpam in conlegam, lay, L.: haec animum inclinant, ut credam, etc., L.: inclinari opes ad Sabinos videbantur, i. e. the Sabines would be dominant, L.—To change, alter, abase, cause to decline: se fortuna inclinaverat, Cs.: omnia simul inclinante fortunā, L.—    II. Intrans, to bend, turn, incline, decline, sink: sol inclinat, Iu.: inclinare meridiem sentis, H.: in vesperam inclinabat dies, Cu.—To yield, give way, retreat: ut in neutram partem inclinarent acies, L.—Fig., to incline, be inclined, be favorably disposed: quocumque vestrae mentes inclinant: in stirpem regiam studiis, Cu.: amicus dulcis pluribus hisce... inclinet, H.: cum sententia senatūs inclinaret ad pacem: eo inclinabant sententiae, ut, etc., L.: inclinavit sententia, suum agment demittere, L.—To change, turn: si fortuna belli inclinet, L.: omnia repente ad Romanos inclinaverunt, favored, L.
    * * *
    inclinare, inclinavi, inclinatus V
    bend; lower; incline; decay; grow worse; set (of the sun); deject

    Latin-English dictionary > inclīnō

  • 16 locus

        locus ī, m (plur. loci, single places; loca, n, places connected, a region), a place, spot: coacto in unum locum exercitu, Cs.: locorum situm nosse, L.: Romae per omnīs locos, S.: loci communes, public places, parks: de loco superiore dicere, i. e. from the judicial bench: Celsior ipse loco (i. e. celsiore loco), O.: et ex superiore et ex aequo loco sermones habiti, i. e. orations and conversations: ex inferiore loco, i. e. before a judge: primus aedium, a dwelling on the ground-floor, N.—An appointed place, station, post, position: loco movere, drive from a post, T.: loco deicere, H.: loco cedere, give way, S.: legio locum non tenuit, Cs.: loca senatoria secernere a populo, L.: loca iussa tenere, V.—Place, room: ut locus in foro daretur amicis: locum sibi fecit, O.: non erat his locus, right place, H.—A lodging, quarters: locus inde lautiaque legatis praeberi iussa, L.—A place, spot, locality, region, country: non hoc ut oppido praeposui, sed ut loco: est locus, Hesperiam dicunt, V.: locos tenere, L.: occupare, S.: venisse in illa loca: ea loca incolere, that region, Cs.—Fig., place, position, degree, rank, order, office: summo loco natus, Cs.: infimo loco natus: legationis princeps locus, head, Cs.: tua dignitas suum locum obtinebit: voluptatem nullo loco numerat: qui locum tenuit virtute secundum, V.: de locis contendere, i. e. precedence, Cs.: signiferos loco movit, degraded, Cs.: duo consularia loca, L.: omnia loca obtinuere, ne cui plebeio aditus esset, L.—Place, position, situation, condition, relation, state: in eum iam res rediit locum, ut, etc., T.: Peiore res loco non potis est esse, T.: Quo res summa loco? In what state? V.: missis nuntiis, quo loco res essent, L.: primo loco, first in order, Iu.: se (eos) eodem loco quo Helvetios habiturum, would treat as, etc., Cs.: parentis loco esse: reliquos obsidum loco ducere, Cs.: criminis loco esse, quod vivam, serves for: in uxoris loco habere, T.: in liberūm loco esse: se in hostium habiturum loco, qui, etc., Cs.: nescire quo loci esset, in what condition: erat causa in eo iam loci, ut, etc., in such a condition.—A topic, matter, subject, point, head, division: tractat locos ab Aristotele ante tractatos: hic locus, de naturā usuque verborum: ex quattuor locis in quos divisimus, etc.: locos quosdam transferam, shall make some extracts: speciosa locis Fabula, quotable passages, H.: loca iam recitata, H.—In rhet.: loci communes, passages of a general import (see communis).—Of time: interea loci, meanwhile, T.: postea loci, afterwards, S.: ad id locorum, till then, S.—In abl, at the right time, seasonably, appropriately, suitably: posuisti loco versūs: et properare loco et cessare, H.: Dulce est desipere in loco, H.— A fitting place, room, opportunity, cause, occasion, place, time: et cognoscendi et ignoscendi dabitur peccati locus, T.: probandae virtutis, Cs.: aliquid loci rationi dedisses: Interpellandi locus hic erat, H.: nec vero hic locus est, ut, etc., the proper occasion: Est locus in volnus, room for injury, O.: meritis vacat hic tibi locus, opportunity for services, V.: in poëtis non Homero soli locus est aut Archilocho, etc.: vita turpis ne morti quidem honestae locum relinquit, i. e. renders impossible: resecandae libidinis: si est nunc ullus gaudendi locus.
    * * *
    I
    place, territory/locality/neighborhood/region; position/point; aim point; site; part of the body; female genitals (pl.); grounds of proof
    II
    seat, rank, position; soldier's post; quarters; category; book passage, topic; part of the body; female genitals (pl.); grounds of proof

    Latin-English dictionary > locus

  • 17 nūtō

        nūtō āvī, ātus, āre, freq.    [nuo], to nod: nutans, Distorquens oculos, H.: percutiens nutanti pectora mento, O.— To sway to and fro, totter, stagger: ornus nutat, V.: nutant circumspectantibus galeae, et incerti trepidant, L.: nutantem pondere mundum, V.: rami pondere, O.: plaustra, Iu.—Fig., to waver, falter, doubt, hesitate: in naturā deorum: animus nutat, O.
    * * *
    nutare, nutavi, nutatus V
    waver, give way

    Latin-English dictionary > nūtō

  • 18 cessim

    as to give way/lose ground; bending/turning in; (turned) backwards; obliquely

    Latin-English dictionary > cessim

  • 19 cossim

    squatting on the haunches in a crouching posture; doubled up (with old age); as to give way/lose ground; bending/turning in; (turned) backwards; obliquely

    Latin-English dictionary > cossim

  • 20 interlabor

    interlabi, interlapsus sum V DEP
    glide/flow between; slip/give way at intervals

    Latin-English dictionary > interlabor

См. также в других словарях:

  • give way — ► give way 1) yield. 2) be unable to carry a load or withstand a force and collapse or break. 3) allow another to be or go first. 4) (give way to) be replaced or superseded by. Main Entry: ↑way …   English terms dictionary

  • give way to — 1. To yield to, submit to 2. To allow to take precedence, give priority to 3. To succumb to (eg grief) • • • Main Entry: ↑give …   Useful english dictionary

  • give way — index defer (yield in judgment), hear (give attention to), obey, relent, retreat, split, succumb, yield ( …   Law dictionary

  • give way to — (something) to be replaced by something. My excitement gave way to fear when I drove a car for the first time …   New idioms dictionary

  • give way to — index submit (yield) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • give way — 1) if something gives way, it breaks or falls down because there is too much weight or pressure on it The bridge threatened to give way as the flood waters rose. 2) to agree to something that someone else wants instead of what you want The… …   English dictionary

  • give way — {v.} 1. To go back; retreat. * /The enemy army is giving way before the cannon fire./ Compare: FALL BACK. 2. To make room, get out of the way. * /The children gave way and let their mother through the door./ Compare: MAKE WAY. 3. To lose control… …   Dictionary of American idioms

  • give way — {v.} 1. To go back; retreat. * /The enemy army is giving way before the cannon fire./ Compare: FALL BACK. 2. To make room, get out of the way. * /The children gave way and let their mother through the door./ Compare: MAKE WAY. 3. To lose control… …   Dictionary of American idioms

  • give\ way — v 1. To go back; retreat. The enemy army is giving way before the cannon fire. Compare: fall back 2. To make room, get out of the way. The children gave way and let their mother through the door. Compare: make way 3. To lose control of yourself;… …   Словарь американских идиом

  • give way — verb 1. move in order to make room for someone for something (Freq. 7) The park gave way to a supermarket Move over, he told the crowd • Syn: ↑move over, ↑give, ↑ease up, ↑yield • …   Useful english dictionary

  • give way — v. (d; intr.) ( to yield ) to give way to (reason gave way to hysteria) * * * (d; intr.) ( to yield ) to give way to (reason gave way to hysteria) …   Combinatory dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»